İngiltere'nin en büyük etkinlik mekanı olan Ulusal Sergi Merkezi, bu ay Motorcycle Live, Simply Christmas ve Cake International gibi gösterilere ev sahipliği yapacaktı. Ancak şu anda merkezde motosiklet, oyuncak ve kekler yerine 380 hastane yatağı bulunuyor. 

Haftalık The Economist dergisi, toplantı, kongre, etkinlik ve sergi sektörünü “Kalabalıklar Sektörü” diye tanımlıyor. Derginin son sayısında bu konuda çıkan haberi Turizm Araştırma Projeksiyon’dan (TAP) Kaan Atalay’ın çevirisiyle paylaşıyoruz.

Covid-19, planlanan bütün etkinliklerin iptal edilmesine, merkezi işleten şirketin yeniden yapılanmaya girmesine ve hükümetin merkezdeki salonlardan birini acil durum sahra hastanesine dönüştürmesine yol açtı.

Sosyal mesafe kuralları, tüm şirketleri müşterileri arasında güvenli uzaklığı nasıl sağlayacağı üzerine kafa yormaya zorluyor. Ama kurallar özellikle etkinlik şirketleri açısından ciddi bir sorun yaratıyor çünkü bu firmaların amacı insanları bir araya getirmek. Ticari sergiler ve konferanslar katılımcılar rahat hareket edip karşılıklı etkileşime giremediğinde değerini yitiriyor. Maçta atılan gol, kalabalıkların kükremesi olmadan aynı etkiyi yaratmıyor. Borsalar ocak ayından bu yana kayıplarını büyük ölçüde telafi etti ama Economist dergisinin tabiriyle “kalabalıklar sektörü”ndeki şirketlerin piyasa değeri 234 milyar ABD Doları’ndan 183 milyar ABD Doları’na geriledi (bkz. grafik 1).

Grafik-1

Kayıplar 9 Milyar dolara ulaştı

Bazı canlı etkinlik sektörleri, kalabalıklar sorunuyla diğer sektörlere kıyasla daha kolay başa çıkıyor. En ağır darbeyi yiyen sektörlerin başında gelen sergi sektörü, kalabalıklar sektörünün piyasa değerinin yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Sektörün bu yıl itibarıyla üçte iki azalması öngörülen küresel kazançlarının 9 milyar ABD Doları’na kadar gerileyeceği tahmin ediliyor (bkz. grafik2). Görünüm o kadar belirsiz ki danışmanlık şirketleri bile bir sonraki yılın kazançları için bir tahmin yapamıyor.

Grafik-2

Örneğin Hanover’in 60 futbol sahası genişliğindeki dev fuar merkezi, geçen marttan bu yana kapalı ve boş. Merkezin işletmecisi Deutsche Messe bu yıl için 330 milyon euro (392 milyon ABD $) kazanç öngörüyordu; şirketin idare kurulu üyesi Andreas Gruchow’un yaptığı açıklamaya göre bu rakam 100 milyon euro’nun üzerine çıkmayacak; o da şirketin Çin’de gerçekleştirdiği etkinlikler sayesinde.

Bazı organizatörler online’a yöneldiyse de fazla bir başarı elde edemediler. Çünkü bir çok serginin keyfi ancak şahsen gezilebildiğinde çıkıyor. En canlı Zoom toplantıları bile konferansların sağladığı “network” fırsatlarını yaratamıyor. 

Kongre Sektörünü Amazon’laştıramazsınız

Yine de ticari fuarların dijital hantallığı, sektörün alt üst olmasını da engelleyecek. “Etkinlik sektörünü ‘Amazon’laştıramazsınız” diyen JPMorgan Chase’den Marcus Diebel, bunu sektör için uzun vadede iyimser olmayı mümkün kılan bir gerekçe olarak görüyor. Dünyanın satış gelirleri itibarıyla en büyük ikinci sergi şirketi olan Reed Exhibitions’ın sahibi olan RELX’in cirosu 2020’nin ilk yarısında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 70 geriledi ama hisseleri ocaktan bu yana sadece yüzde 8 değer kaybetti. Sergi sektörünün en büyük şirketi olan Informa’nın hisse değeri de Covid-19 aşılarıyla ilgili açıklamaların ardından üçte bir arttı.

Organizatörler gelecekteki etkinliklerin daha fazla dijital bileşeni olacağını ama şu bir kaç yıllık sıkıntılı dönemin ardından eski normale çok benzer bir sürece geri dönüleceğini düşünüyor.

Kalabalıklara bağımlı sektörlerden spor ve müzikte ise durum biraz daha farklı. Özellikle spor sektöründe bilet satışı ve televizyon haklarından elde edilen gelirlerin azalması neticesinde bir alt üst oluşun yaşanması kaçınılmaz görünüyor. Ayrıca salgın insanların evde spor karşılaşmalarını izleme tarzını da değişitiriyor. Artık insanların maçların tamamı yerine özet görüntüleri izlemeyi tercih ediyor. 

Canlı müzikte de koronavirüs bütün konserlerin iptal edilmesine yol açtı. Dünyanın en büyük canlı eğlence şirketi Live Nation, bu yılın üçüncü çeyreğinde gelirlerinin önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 95 azaldığını açıkladı. Avrupalı rakibi CTS Eventim’in de satış gelirleri 2020’nin ilk dokuz ayında yüzde 79 geriledi. Ancak, aynen sergilerde olduğu gibi, müzik konserleri ve festivallerinin online’a taşınması mümkün olmadığından, yatırımcılar sektörden hala umudu kesmiş değil. Live Nation ve CTS’nin hisselerinde şubattan bu yana yaşanan değer kaybı yüzde 10-15 ile sınırlı kaldı.