Yönetici ve sorumluları kabul edip adını koymasa da Türkiye yeniden ve eskilerine benzemeyen bir ekonomik kriz sürecine girdi.

Basında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın partisinin Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplantısında parti kurmaylarına ‘Ekonomide yeni dönem yeni yol haritası’nı anlatırken Çin örneğini vererek,“ Çin böyle büyümüş. Biz pazara daha yakınız, onlardan daha avantajlıyız” dediği haberleri çıktı.

Örnek verilen Çin ile AKP yönetimindeki Türkiye’nin bugünkü durumu ekonomik büyüklükler ve yönetimdeki ekonomi politikası tercihleri yönünden bir biriyle karşılaştırılamaz.

Çin kamucu Türkiye ise Özal’dan beri ne yazık ki özelleştirmecidir.

Erdoğan’ın bu lafı söylediği gün iktidarı döneminde yaptığı 80 milyarlık özelleştirmeye  1.7 milyarlık yeni bir özelleştirme kararına imza atması yapılan karşılaştırmadaki benzemezlikleri anlatmaya yeter.

Bunları bir yana bırakıp ‘Yeni yol haritası’ olarak ifade edilen ihracatı esas alacak ekonomide izleneceği bildirilen politikaya bakalım.

Yabancı basında da geniş biçimde yer alan bu açıklamalar ile ilgili olarak ayrıntıları sayfadaki haberde görülen Wall Street Journal (WSJ)’de geniş kapsamlı bir analiz/ değerlendirme yayınlandı.

Analizde, turizmde toparlanmanın ve artan ihracatın da ekonomiye bir bütün olarak destek sağladığını, bunun da şimdilik ekonomik krizi önleyebileceği görüşüne yer veriliyor.

Doğrudur.

Turizm krizden çıkışta temel alınan döviz girişi sağlanarak cari açığın kapatılmasında, çok konuşulan, yeni model/yol haritasının temelini oluşturan ihracattan daha önemli bir rol oynayabilir.

Zira ihracat yapmak için sektörlere göre yüzde 40 ile yüzde 80’leri aşan oranlarda ithalat yapmakgerekir. Dolayısıyla ihracattan elde edilen dövizin bir bölümü ithalat gittiği için buradan elde edilen gelirden Hazine’ye net giriş oranı düşük kalıyor.

Buna karşılık turizmden elde edilen gelirin yüzde 90’dan fazlası Hazine’ye net giriş sağlıyor. Turizm geliri Hazine’ye net giriş oranı en yüksek döviz geliridir.

Turizm ara mal, hammadde navlun vb gibi giderler olmadan yerinde yapılan ihracattır.

Bu anlamda turizm her zamanki rolüne ek olarak yeni dönemde önemli işlev görecek.

Peki turizm bu işlevini nasıl yerine getirecek?

Bu konuda özel bankalar arasında sektöre en çok krediyi sağladığı özellikle konaklama kesimiyle yakın ilişki içinde olan Denizbank CEO’su Hakan Ateş’in 11. Uluslararası Resort Kongresi’nde yaptığı konuşmada dört madde halinde ifade ettiği taleplere bakmak gerekir.

Yeni ekonomi model ya da yeni yol haritasında turizmden beklenti kapsamında belirlenen 2022 yılı için 30 milyar dolar gelir, 32.3 milyon yabancı turist, ziyaretçi başına ortalama 800 dolar harcama, ortalama 11 gecelik konaklama ve ziyaretçi başına gecelik 72.7 dolar gelir hedefine ulaşılmak isteniyorsa Hakan Ateş’in dillendirdiği o dört maddede ifade edilen durum dikkate alınmalı ve talepler karşılanmalıdır.