Sezon sonuna doğru çeşitli mecralarda 2025 yılına yönelik değerlendirmeler yapılmaya başlandı. Değerlendirmeler arasında ülke ülke farklılık gösterse de, ortak olan nokta 2025 yılında bütün destinasyonlarda artan fiyatlar ve özellikle aile bütçelerinde yarattığı zorluklar oldu. Bu da 2025 yılında, 2024'e benzer bir büyüme beklentisini boşa düşürdü. Özellikle de Avrupa'nın en önemli kaynak pazarı Almanya'da. 

Bu konuda son günlerde çok sayıda haber yaptık. İşin sevindirici yanı, düşük sezon sayılan ve fiyatların bu nedenle daha uygun hale geldiği sonbahar aylarında rezervasyonlarda toparlanma, hatta sezonun uzaması eğilimiydi. Bu durum bütün bir yılı ne kadar kurtaracak, önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ancak sorun sadece bu yılla bitmiyor. 2026'ya da taşınacağı sinyalleri veriyor. 

Alman seyahat sektörünün bir numaralı yayını fvw, konuyu yine gündemine taşımış ve fvw/traveltalk konuşmalarının konusu yapmış. 

Bentour, Check24, LMX Touristik, Sun Express, TUI ve ASR (Seyahat Acentaları Birliği) gibi firmalardan altı yönetici, bu gelişmelerin nedenlerini ve çözüm önerilerini paylaşmış.

Öne çıkanlar şöyle:

Fiyatların artmasıyla cirolar yükselse de, özellikle Türkiye gibi destinasyonlara olan talep büyük ölçüde yavaşladı – özellikle de aileler tarafından. 

Seyahat operatörleri, satış platformları ve hava yolu şirketleri açısından bakan uzmanlar, fiyat sarmalının neden tehlikeli olduğunu ve sektörün önümüzdeki aylarda bu eğilime karşı nasıl bir yol izleyeceğini anlatıyor.

Fiyat Artışları Orta Sınıfı Vuruyor

ASR Başkanı Anke Budde şöyle diyor: “Türkiye turizmindeki mevcut gelişmeler, seyahat davranışlarının ne kadar değiştiğini net biçimde gösteriyor.”

Fiyatlar artsa da, misafir sayısı yerinde sayıyor.

Özellikle aileler zor durumda: “Birçok aile, tatile çıkmak için uzun süre para biriktiriyor ya da kredi çekmek zorunda kalıyor. Bu yüzden tatilde ek masraflar olmamalı – bütçeler tam sınırda.”

Bazı müşteriler fiyat artışlarını sorun etmeden kabul edebiliyor. Ancak diğerleri uzak destinasyonlardan tamamen vazgeçiyor ya da sadece günübirlik geziler yapıyor.

Budde: “Hedef kitleler arasındaki uçurum daha da açılıyor.”

Özellikle de Türkiye ve diğer Akdeniz destinasyonları için son dakikada ucuz fırsatlar bulma umudu, 2025 yazında da gerçekleşmedi.

Martin Zier (Check24): “Alt fiyat segmentindeki müşteriler tekrar rezervasyon yaparken daha temkinli. Onları tamamen kaybetme veya farklı tatil türlerine yönelme riski var.”

Maliyet Artışı, Fiyatları Zorluyor

Bentour CEO’su Deniz Ugur, sorunun kökenini biliyor:

“2019’dan bu yana birçok otelci personel maliyetlerinde üç kat artış yaşadı. Bu maliyetlerin karşılanmak istenmesi anlaşılır. Bu yüzden seyahat operatörleri olarak, otelcilerle birlikte ailelere yönelik uygun fiyatlı teklifler geliştirmemiz çok önemli.”

Kazananlar ve Kaybedenler: Alternatif Destinasyonlar Öne Çıkıyor

Fiyatı aşırı artan tatil bölgeleri baskı altına girerken, daha ucuz alternatifler öne çıkıyor:

Bulgaristan, Tunus ve Mısır yüksek talep görüyor.

Budde: “Her şey dahil tatilciler için önemli olan bölge değil; fiyat, yemek ve dinlenme. Bu segmentte destinasyonlar birbirinin yerine geçebilir.”

TUI'nin verileri de bu trendi doğruluyor.

Ancak TUI Ürün Müdürü Steffen Boehnke, Türkiye'nin cazibesinin hâlâ sürdüğünü vurguluyor: “Analizlerimize göre Antalya, sonbaharda Mallorca ve Girit’in önünde en popüler destinasyon. Özellikle hava durumu güvenilir olan Akdeniz destinasyonlarına ilgi yüksek.”

Anke Budde: “Öte yandan, fiyat artışlarını kolayca kabul eden bir müşteri grubu da var.”

TUI geçtiğimiz hafta 12.500 koltuk kapasiteli 64 ek TUIfly uçuşu duyurdu – özellikle Girit, Rodos ve Cezayir’in Djerba adasına.

Boehnke: “Yaz sezonunu uzatma trendi iyice oturdu ve kalıcı olacak gibi görünüyor. Giderek daha fazla tatilci yazı kasım ayına kadar uzatıyor.”

2025 Yazından Sonra Toparlanma Bekleniyor

TUI, Dertour, Schauinsland ve Alltours gibi büyük tur operatörleri için, 2025 yazının ardından toparlanma ihtiyacı büyük. Çünkü:

Erken rezervasyon dönemi zayıftı.

Birçok müşteri, son dakikada ucuz fırsatlar bekliyordu.

Oysa Anke Budde şunu vurguluyor: “Birçok seyahat acentesi en başından beri, erken rezervasyon fırsatlarının kullanılmasını tavsiye etti – çünkü fiyatların sonradan düşmesi beklenmiyordu.”

Bu büyük umutlar da, insanların ekonomik belirsizlik yaşadığını gösteriyor.

Steffen Boehnke: “Giderek daha fazla tatilci, yazı ekim sonuna hatta kasıma kadar uzatıyor.”

Seyahatten Soğuma Tehlikesi

LMX Touristik CEO’su Lars Ludwig, kalıcı bir davranış değişikliğinden endişe ediyor: “Bir noktada tatile gitmezsem, belki de artık onu özlemem. Bu beni gerçekten kaygılandırıyor.”

Ludwig, bir “kısır döngü” uyarısı yapıyor:

Otelciler, düşen talebe rağmen fiyat yükseltiyor.

Bu da sezonların daralmasına yol açıyor.

Girit’te, bazı otellerin sadece Haziran ortası ile Eylül ortası arasında açık olması bu duruma örnek.

Havayolları Daha Güvenilir Olmalı

Sun Express Ticaret Direktörü Helmut Wölfel şunları söylüyor:

“En pahalı kapasite, satılamayan kapasitedir. Daha iyi planlama ve dengeli uçuş tarifelerine ihtiyacımız var.”

Sun Express’in çözümü:
- Sezon boyunca dengeli fiyatlar.
- Yazın aşırı pahalı, sonbaharda aşırı indirimli fiyatlar yerine istikrarlı fiyatlandırma.

Wölfel: “Ancak bu şekilde aileler tekrar tatil yapabilir. Biz, kapasiteyi en baştan planlayıp satışa sunmak istiyoruz – sonradan değil.”

Paket Tur Ürünü Tehlikede

Check24 yöneticisi Martin Zier uyarıyor: “Alt fiyat segmentindeki müşteriler, yeniden rezervasyon konusunda daha hassas. Fiyatlar yükselmeye devam ederse, onları kaybederiz.”

Çözüm: “Paket tatil yeniden cazip, kaliteli ve adil fiyatlı bir ürün olmalı. Özellikle yaz tatilinde aileler için uygun fiyatlar önemli.”

Güven Krizi ve Yapısal Hatalar

Sektör, enflasyon ve enerji fiyatlarının yanı sıra kendi içindeki sorunları da kabul ediyor.

ASR Başkanı Budde, yıllardır süren yanlış fiyat politikalarını eleştiriyor: “Bazı büyük online acenteler, pazar payı kazanmak için damping fiyatları uyguladı, bu da kâr marjlarını yok etti. ‘Cashback’ (geri ödeme) modelleri, tatilin aslında daha ucuz olması gerektiği algısını güçlendirdi.”

Bu, birçok seyahat acentesinin kapanmasına yol açtı – ve şimdi bu danışmanlık eksikliği hissediliyor.

Budde: “Seyahat acenteleri artık her zamankinden daha önemli. Güven verir, yol gösterir ve her seyahati bir paket tura dönüştürebilirler.”

LMX’ten Ludwig: “Hepimiz aynı cephede savaşıyoruz.”

Sun Express’ten Wölfel: “Amaç, ailelerin tekrar makul bir tatil yapabilmesi.”

Helmut Wölfel (Sun Express): “Uçuş planlamamızı değiştireceğiz. Artık sonradan ek kapasite olmayacak – baştan planlayıp satışa sunacağız.”

Check24’ten Martin Zier: “Havayolları, oteller ve tur operatörleri fiyatları makul seviyede tutmalı ki, yaz tatilleri özellikle aileler için yeniden erişilebilir olsun.”

2025/26 Rezervasyon Dönemi Ne Gösterecek?

Önümüzdeki rezervasyon ve seyahat aylarında ortaya çıkacak:

Turizm sektörü, ciro artışı ile ulaşılabilir fiyatlar arasında denge kurabilecek mi?

Yoksa fiyat sarmalı, tüm bir müşteri grubunu seyahatten tamamen uzaklaştıracak mı?

Fotoğraflar: Goethe Inst. ve fvw