10 Kasım 1938’de sabah saat 9’u 5 geçe 20 yüzyılın ilk bağımsızlık ateşini yakıp ulusunu ayağa kaldırarak o günün en güçlüleri olan 7 düveli yenerek bağımsız Türkiye’yi kurup Cumhuriyet ile taçlandıran Gazi Mustafa Kemal aramızdan ayrıldı.

Bundan 85 yıl önce o gün yalnız Türkiye değil dünya bir lider kaybetti

O yalnız Türkiye için değil dünya için de bir kayıp oldu.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamını yitirmesi üzerine bir çok ülkede bayraklar yarıya indi, bir aylık ulusal yas ilan edildi, hatta okullar tatil edildi. Atatürk’ün ölümü dünya basınında geniş yer aldı. O gün dünyanın çeşitli ülkelerindeki gazetelerden bazı başlıklar şöyle: (Ülkeler alfabetik sırayla)

ABD:

Chicago Tribune : 'Dünya sahnesinden tarihin en dikkat çekici adamlarından biri geçti.'

The New York Times : ' Askeri kahraman Atatürk devleşen bir devlet yarattı.'

Times : 'Kemal Atatürk’ün yeni Türkiye’nin kurucusu ve yapıcısı olan o meşhur Mustafa Kemal Paşa’nın şahsında büyük asker, büyük devlet adamı ve büyük şef ölmüştür. 1919’dan beri Türkiye’nin tarihi, onun hayatının tarihi oldu. Cesareti ve vatanperverliği onu ümitsiz görünen bir teşebbüsün başına, küçük, bitkin ve muzaffer müttefiklerin kahir istekleri önünde bütünlüğünü kaybetmiş bir milletin mukavemetinin başına koydu. Onun ruh kuvveti ve azim ve iradesi, kim olursa olsun diğer herhangi bir şefi sarsabilecek olan zorlukları yenmesine yardım etti. Onun daha evvel Gelibolu yarımadasındaki epik mücadelede İngiliz müstevlilere karşı talihi tersine çevirmiş olan askerî dehası, nihayet kendi davasına tam ve parlak bir zafer temin etti. Bahtiyar ve galip asker adamı, cüretli ve cesaretli, fakat aynı zamanda ihtiyatlı ve basiretli bir devlet adamı ve ıslahatçı oldu. Ekseriya Hasta Adam’ın ölümü için ayin yapmış olan Avrupa otoritelerini mahcup etmiştir. Bunlar, Türk milletinin harekete geçmek ve devleti tekrar canlandırmak için sadece Şef'in sihirli çubuğu ile teması bekleyen gizli kuvvetlere malik olduğunu unutuyorlardı.'

Almanya :

Börsen-Zeitung : 'Almanya, Atatürk’ün eserine ve mücadelesine hayrandır. Onda, tarihi eseri, özgürlüğü seven bütün milletler için bir sembol olarak kalacak kudretli bir kişilik görmektedir.'

Frankfurter Zeitung: 'Türk halkı, Mustafa Kemal’in ölümüyle, bugün sahip olduğu her şeye minnettar olduğu adamı kaybetti. Anadolu’nun millî bilincinden ve merkezinden doğan yeni dinamik devlet ve 'Boğazın hasta adamının' yerine içeride ve dışarıda istikrar kazanmış olan cumhuriyet onun eseridir. O, her yönüyle yeni bir Türkiye ortaya çıkardı.'

Volkischer Beobachter : 'Atatürk Türkiye’yi tek düşman kalmaksızın bırakmıştır. Bu, zamanımızın hiçbir devlet şefinin başaramadığıdır.'

Reichoffizierblatt : 'Türk tarihinin dönüm noktasına tesir eden Türk devlet adamı Kemal Atatürk hayattan ayrıldı. Mustafa Kemal, bütün milletlerin tarihinde çok ender gelen mümtaz şahsiyetlerinden bir tanesidir. O, on beş yıl süreyle Türk halkının kaderini elinde tuttu.'

Avusturya :

Neue Freie Presse : 'Türk halkı, kurtarıcısını ve babasını kaybetti.' 'Büyük düşüncelerin adamı, bir devlet mimarıydı.'

Çin: 

'Biz Çinliler, hepimiz bu mateme iştirak ediyoruz. Zira büyük bir milletin, çok sevilen büyük Ata’sının ölümü yalnız Türkiye için değil, aynı zamanda bizim kıtamızda ve bütün dünyada büyük bir boşluk bırakmaktadır.'

Danimarka:

National Tidence : 'Atatürk, yirminci yüzyılın en büyük mucizesidir.'

Fransa :

La Libre Belgique :'Türkiye’nin uluslararası ünü, prestij ve otoritesi durmaksızın yükselmiştir. Milletine bu kadar az zamanda bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk’tür.'

Paris-soir : 'Sırasıyla ihtilalci ve asi, sonradan muzaffer bir kumandan olan 'Türklerin babası'. Yeni Türkiye’yi yarattı, sultanları kovdu, kadınlara hürriyet verdi, fesi kaldırdı, ülkesinde radikal bir inkılap yaptı.'

Le Petit : 'Atatürk öldü. Barış kubbesinin Doğu sütunu yıkıldı. Artık evrende barışı kimse garanti edemez. Nitekim Avrupalı devlet adamları; onun 1930’da yaptığı uyarı ve tavsiyeleri dinlememiş ve dünyayı 1939 yılında ikinci büyük savaş felaketinin içine sürüklemişlerdir.'

L’Illustration: 'Tarih çok büyükler gördü. İskenderler’i, Napolyon’ları, Washington’ları gördü. Fakat yirminci yüzyılda büyüklük rekorunu Atatürk, bu Türk oğlu Türk kırdı.'

Japonya:

The Japan Times : 'Şaşırtıcı ve çekici bir kişi. Asker olarak büyük, fakat devlet adamı olarak daha büyük.'

İngiltere :

The Daily Telegraph : 'Modern Türkiye’nin Yaratıcısı. Bizim neslimiz, birçok ulusun yön ve rejim değiştirdiğine, birçok güçlü liderin çok kısa bir süreçte iktidara yükseldiğine tanık olmuştur. Ancak, tarihteki büyük başarılar gözden geçirilecek olursa, Kemal Atatürk’ün yeniden bir ulus ve devlet yaratması kadar göz kamaştırıcı bir örneğin bulunmadığı görülecektir.'

'Kadınlar başka hiçbir ülkede bu kadar hızla ilerlememişlerdir. Bir ulusun bu derece değişmesi, tarihte, gerçekten eşi olmayan bir olaydır.'

Sunday Times : 'İngiltere önce, cesur ve asil bir düşman, sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük adamı selamlamaktadır.'

İran :

Tahran : 'İslam dünyasının büyük insan yetiştirme gücünü yitirdiğini öne sürenler, Atatürk’ü hatırlamalı ve utanmalıdırlar.'

İtalya:

La Tribuna : 'Atatürk’ün ölümü ile Yakın Doğu’nun gelişmesine birinci derecede etken olan son derece kuvvetli bir şahsiyet kaybolmuştur.'

Gazeta Del Popolo : 'Atatürk’ün ölümü ile dünya büyük bir liderini kaybetti.'

Macaristan :

Rendelet: 'Yüzyılımızda, 'olmayacak hiçbir şey yoktur' şeklindeki tarihi gerçeği ispatlayan ilk adam olmuştur.'

Mısır :

El-Mısri : 'Atatürk’ün yaptıkları insanoğlunun kolay kolay yapabileceği şeylerden değildir. O, büsbütün başka bir insandı.'

Egyptian : 'Çağının, belki de tüm tarihin en olağanüstü kişilerinden biri.'

Portekiz : 

Arriba : 'Atatürk, başı dumanlı doruklarda yüce bir dağ tepesidir. Siz ona yaklaştıkça o yükselir ve aranızdaki mesafe sonsuza değin aynı kalır. Devirlerinde büyük gözüken, zamanla küçülen benzerlerinden farkı budur ve böyle kalacaktır.'

Timpul : 'Bir milleti, uçurumun kenarından sarsılmaz azmiyle kurtaran, kuvvetlendiren, yükselten yöneticiler arasında Atatürk, en birincisidir.'

Rador Ajansı :  'Milletimiz, en büyük Türk’ün karşısında kederli bir saygı ile eğilmektedir. Romanya’da Atatürk’ün ölüm haberi geldiği gün, bütün okullarda dersler tatil edildi.'

Sovyetler Birliği :

'Onun ölümü, dünya için de derinliği ölçülmez bir kayıptır.'

Suriye :

Elifba : 'Vatanını muhakkak bir parçalanmaktan kurtararak gemisini güvenilir bir limana götürdükten sonra milletinden bir taht istemedi. O, kelimenin bütün anlamıyla bir insan, eşsiz bir dahi, kahraman bir asker ve siyaset adamı idi. Hayatını milletinin mutluluğuna adadı, bu uğurda genç yaşta hayata gözlerini kapadı.'

Yugoslavya :

Politika : 'Dünya şimdiye kadar kürsülere çıkmış en değerli halk liderini, cumhurbaşkanını ve çağdaş tarihin Yakın Doğu’daki en büyük devlet adamını yitirdi. Tarih, silinmez harflerle bu devlet adamının ismini hak edecektir. Atatürk bir halk adamıdır. Kırılmaz azmi, keskin zekası ve kudreti kendisini yendiği alın yazısının önüne getirmiş, böylece yeni Türkiye’nin yaratıcısı olmuştur.'

Estiya : 'Yunanistan müttefik Türk milletinin matemine iştirak etmektedir. Türkiye için daima iyi bir şef olmuş olan Atatürk, aynı zamanda Türk-Yunan münasebetlerinin iyi bir hamisi olmuştur. Türkiye’nin ihyası imkanını almamış ve başarmış olan Atatürk, devamlı bir Türk-Yunan dostluğu imkanını da anlamış ve başarmıştır. Bugün hayata veda eden Atatürk, Türkiye’yi tasavvur ettiği ve nasıl olması lazımsa o şekilde ve Türk-Yunan dostluğunu da tarsin edilmiş bir şekilde bırakmaktadır.'

Yunanistan :

Athinaika : 'Bir insana ölümünden sonra bu derece sevgi ve yas gösterileri yapılması milletler tarihinde az görülen şeylerdendir.'