Gazete Oksijen’in bu haftaki sayısında Haluk Bürümcekçi, ihracatçı bakış açısıyla kurun ne olması gerektiği üzerine bir yazı kaleme almış. “İhracatçının maliyetini hesaplamanın en makul yöntemi YD-ÜFE İmalat Endeksi’ni baz almak. Bu hesaba göre, mart sonunda 38.4 TL olan kur sepetinin, 47.9 TL seviyesinde olması gerekiyordu.” demiş.

Bu konuda bir çalışma yapmış olan turizmci, turizm meslek kuruluşu, ekonomist ya da araştırmacı var mı bilmiyorum. Konunun bakanlığımızın gündemine hiç girmediğini anlıyoruz. Meslek kuruluşu temsilcileri de belki kapı arkasında şikayetlerini bakana ya da bakanlık yetkililerine iletiyordur, haklarını yemeyelim. Ama ne yanıt aldıkları konusunda da bilgimiz yok. Sıralamada Kültür ve Turizm Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kademe kademe altında. Hele de içinde bulunduğumuz ekonomik koşullarda, iki bakan arasında söz yarıştırmanın mümkün olmadığının da farkındayız.

Her şeyi anladık da, yine de bu alana kafa yoran ekonomi uzmanlarından birine, hatır gönülle de olsa böyle bir araştırma yaptırmak çok mu zor diye de içimizden geçirmiyor değiliz.

Meslek kuruluşu temsilcilerine yardımcı olalım, en azından bakın ihracatçı kesimi böyle çalışmalar yapıyor, duyuralım diye, Haluk Bürümcekçi’nin ihracatçı bakış açısıyla kurun ne olması gerektiğine yönelik hesaplamasının izini sürmek yararlı olabilir.

Haklarını yemeyelim, Haluk Bürümcekçi de yazısının başında “Ekonomistlerin çoğunluğunun yanıtlamaktan en fazla kaçındığı soruların başında bu gelir desem herhalde pek itiraz eden çıkmaz.” diye bir değerlendirmede bulunmuş. Demek ki konu ateşten top.

Bürümcekçi işe YD-ÜFE hesaplamasıyla başlamış. YD-ÜFE, Yurtdışı Üretici Fiyat Endeksi’nin kısaltması. TÜİK’in tanımına göre, YD-ÜFE belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurtdışı satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişimlerini ölçen fiyat endeksi. Bürümcekçi devam ediyor: “Türkiye’de üretici olup ihracat yapan firmalardan anket yöntemiyle elde edilen fiyatlarla hesaplanan YD-ÜFE için derlenen ürün fiyatları, siparişin verildiği andaki (varsa iskonto sonrası) malın navlun, sigorta ve yurtdışında yapılan diğer masraflar hariç (FOB) satış fiyatıdır. Fiyatları derlenen ürün grubu sayısı 425 ve bu ürünler için görüşülen işyeri sayısı 1506’dır. Bir diğer deyişle, bu endeksin ihracatçıların TL cinsi satış fiyatlarını yansıttığı söylenebilir.”

Bürümcekçi yazısında hesaplama yönteminin detayına girmiş. Meraklısı yazıyı okusun diyerek, ben bu yöntemle gidildiğinde “İhracatçıların maliyet artışını karşılayacak kur sepeti seviyesinin 47.9 TL civarında olması gerektiğini düşündürüyor.” dediği sonucu paylaşmakla yetiniyorum. 

Benzer bir yöntem eminim ki, konaklama sektöründen başlayarak turizm açısından da izlenebilir.

Turizmciler üzerindeki kur baskısının, ihracatçılardan daha fazla yıkıcı sonuç yarattığına eminim. Biliyorum ki, gıda enflasyonu, diğer tüm kalemlerden daha yüksek. Konaklama ve ağırlama sektörlerimizin de çok temel girdileri arasında gıda ve içecek geliyor. Başta alkollü içecekler olmak üzere.

Ulaşım giderlerini hiç saymıyorum.

Eğer ihracatçılar açısından kur sepeti olması gerekenin yüzde yirmibeş aşağısındaysa, turizmciler açısından bu oranın otuzların çok üzerinde olduğunu tahmin etmek zor değil.

Benimkisi tahmin.

Hadi o zaman…