Bir gecede elektrik ve doğalgaza yapılan şok zamlardan etkilenen turizmcilerden ve onların meslek kuruluşlarından bakalım ses çıkacak mı?

Tam bir yıl önce euro veya dolar bazında fiyatlarını belirleyen otelciler, tur operatörleri ile anlaşmalarını yaptılar. Tur operatörleri Türkiye’deki hayat pahalılığının farkındalardı. Bunu “sağır sultan” bile duymuştu! Bilinen bir gerçek vardı, bu fiyatlarla Türkiye rakipleriyle artık rekabet edemeyecekti…

Tur operatörü için yapılacak bir şey yoktu, uyarıdan başka. Turizmciler maliyetlerin kontrolsüz artışları yüzünden, bir yıl önceki karlarından feragat etmişlerdi, gelecekteki belirsiz maliyet artışları için tedirginlerdi. Bunu kendi aralarında konuşuyorlar ama dışarı vuramıyorlardı. Korku, konuşmaya maniydi. Konuşması gerekenlerde de konuşacak mecal yoktu. Turizm Bakanı üstelik bir turizmciydi!

2025 yılı ilk üç ayında Antalya yüzde 15 kayıpla başladı. İşin ilginç tarafı da Türkiye’de üst üste gelen iki otel yangınından sonra, bugüne kadar denetleme görevini yapmamış Bakanlık 4.000 oteli kapatmıştı ve bunun büyük kısmı Antalya’daydı.

Türkiye’de yeniden tırmanışa geçen fiyat artışları nedeniyle turizmciler bu saatten sonra yabancı tur operatörlerine fiyat artışında bulunabilir mi? Yurtdışı için konuşacak olursak, tabii ki hayır! Otelciler belki en fazla kendi ülkesinin turisti ve yerli tur operatörü acentelere yeni fiyatlar verebilecektir. Pekiyi bu işe yarar ya da yaraya merhem olur mu? Ne gezer, malum artık Yunanistan özel vize uyguluyor ve gidilebilecek vize uygulamayan turistik bunca destinasyon var, Mısır’dan Vietnam’a kadar.

Mısır demişken çok yeni bir söyleşiden size alıntı yapayım.

Hani bizim uluslararası otelcilik markası Rixos, ki hükümet ile çok yakın olan, işte onun Mısır CEO’su Erkan Yıldırım bir açıklama yapmış:

“Şu anda fiyat kalite dengesinden dolayı Mısır daha çok tercih edilmeye başlandı. Fiyatlar Türkiye’de en çok gündeme gelen konu. Rusya’dan açıklamalar yapılıyor. Türkiye’deki fiyatlar %10 yükselirken Mısır şu anda stabil. Fiyat ve kalite dengesi korunduğu müddetçe Mısır’a ilgi çok arttı. 2025 Mısır’ın yılı olacak.”

Yani diyor ki arkadaş, “Türkiye out of the market!”

Bu hayat pahalılığında zaten tüm sektörler bir çıkmaz içinde, maliyetlerin aşırı artmasının tüketiciye yansıtılmasıyla yaşanmaz hale gelen bir ortamda emek yoğun bir sektör olan turizmde çalışanların da memnuniyeti mümkün olmuyor.

Turizm çalışanlarının mutsuzluğu bir müddet sonra misafir memnuniyetsizliğine dönüşüyor. Turizm kalitesinin düşmesi turizmcilerin en büyük korkusu. Zaten giderek azalan turizm çalışanlarının yarattığı açığın yabancı ülkelerden temini giderek hız kazandı. Geçen haftalarda yabancı çalışanlar için sınırsız bırakılan düzenleme de bunun için yapıldı.

Bir taraftan son dönemde hız kazanan  siyasi tutuklamalar nedeniyle, Türkiye’nin yurt dışında oluşan “defolu imaj”, diğer taraftan ekonomik kaos, bir gecede gelen aşırı zamlar ve rakipler ile rekabet gücümüzün zayıflaması. Döviz üzerindeki aşırı baskı.

Turizm nereye kadar?