Hangi yemeğin kökeninin hangi ülkeye ait olduğuna ilişkin en son tartışma Borç çorbası için çıktı. Son yıllarda neredeyse savaşa girecek kadar birbirine düşman olan Ukrayna ve Rusya, şimdilerde çorbanın kökeni konusunda kıyasıya mücadele ediyorlar.

Alev Rigel haftalık Para Dergisi’nde Rusya ile Ukrayna arasındaki yaşanan borç çorbası kimin savaşını anlatırken şunları söylüyor:

Doğu Avrupa'da yeni bir savaş patlak verdi. Bölge, bir çorba yüzünden birbirine girdi. Karmaşanın nedeni, bizde de bilinen Borscht (Borç veya Borş) çorbası. Pancar, lahana, patates, havuç, maydanoz, sarımsak, kuru soğan, domates veya salçası, et suyu ile pişirilen ve soğuk iklime karşı en iyi ısıtıcı, enerji verici besin olarak bilinen bir çorba.

Avrupa ağırlıklı yayın yapan televizyon kanalı Euronews'un haberine göre adı, pek çok bölgede Rus çorbası olarak geçen Borç'u, Ukraynalı mutfak şefleri de sahiplendi ve ülkelerinin kültürel mirasının bir parçası olarak kabul edilmesi için lobi faaliyetlerine başladı. Polonya, Slovenya, Romanya başta olmak üzere pek çok ülke halkının beğeniyle tükettiği bu çorbayı. ABD marketlerinde teneke konserveler halinde bulmak bile mümkün.

Ukraynalı aşçılar isyanda

Ukrayna'nın başkenti Kiev'de tanınmış bir restoranın sahibi olan Levgeni Klopotenko şunları söylüyor: "Ukrayna dışında hangi yakın ülkeye giderseniz gidin restoranlarındaki menülerde Borç çorbasını görürsünüz. Yanındaki açıklamada da Rus çorbası olduğu belirtilir. Bu, inanılmaz. Çorbanın bizden çıktığını biliyoruz ve bu bizi öfkelendiriyor. Hakkımızı

sonuna kadar arayacağız. Çorbamızı resmi olarak kaydettireceğiz. Ülkemizde, menüsünde Borç çorbası olmayan restoran yoktur. İçindeki malzemelerle, pişirme yöntemimizle bu çorbayı o kadar çok yaparız ki, Borç Ukrayna ile özdeşleşmiştir."

Geçen ay Kiev'de bir grup mutfak şefi, ellerinde Borç çorbası tencereleriyle Kültür Bakanlığı'na gitmiş. Bakanlıktan, Birleşmiş Milletler'e başvurmalarını istemişler. Ülkelerin kültürel miraslarıyla ilgili çalışmalar yapan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı UNESCO'dan (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) çorbanın kökeninin Ukrayna olduğunu resmi olarak onaylamasını talep etmişler.

BM’de yemek sırası

UNESCO, ilk kez böyle bir istekle karşılaşmıyor. Ellerinde kaynağını belirlemeleri gereken Fransız ve İtalyan mutfağından örnekler var. Hele pizzanın Napoli'ye mi yoksa başka yörelere mi ait olduğu konusu yıllardır netlik kazanmış değil. Teşkilatın uğraşmak zorunda olduğu gastronomi dosyalan o kadar fazla ki, Ukrayna Kültür Bakanlığı, mart ayında başvurusunu yapsa bile UNESCO, bu başvuruyu 2022 Aralık ayında incelemeye başlayabilecek.

Bu gelişmeler karşısında Rusya, sessiz kalmıyor. ABD'deki Rusya Büyükelçiliğimden bir twitter mesajı gelmekte gecikmedi. Mesajda çorbanın, pek çok ülkenin ulusal yiyeceği olduğu, her ülkenin kendine göre bir tarifi olduğu vurgulandı. Bu mesajla yetinmeyen Rusya hükümeti, Borç çorbasının, Rus geleneksel mutfağının en sevilen, en ünlü çorbası olduğuna dikkat çekti.

Yine Klopotenko'ya kulak verelim: "Ben bir aşçı yamağı olarak Ukrayna yemeklerini ve mutfağını öğrenmeye başladığım yıllarda fark ettim ki, Ukrayna'da Ukrayna mutfağı diye bir şey yok. Her şeyi Sovyetler sahiplenmiş (Rusya, 1991'den önce Sovyetler Birliği idi). Bizi Ukrayna olarak bir araya getiren unsur da Borç çorbasıdır. Ukrayna, farklı ulusları barındırıyor olabilir. Herkes bu çorbayı farklı tariflerle pişirebilir. Ama Borç çorbası, Borç çorbasıdır."

Ukrayna’da festivali yapılıyor

Çorba aslında, yüzyıllardır süregelen bir tartışmanın konusu. UkraynalI tarihçiler, Borç çorbasından söz edildiğini ilk kez 1548'de Avrupalı bir seyyahın yazdığı anılarda bulmuşlar.