Burnout ve boreout… Bu iki kavram her ne kadar birbirine yakın gibi görünse de öyle değiller. Zıtlıklar hayatımızın tamamında vardır, çünkü her şey zıttı ile vardır ve ancak zıttı ile anlaşılabilir: Siyah-beyaz, sıcak-soğuk, doğru-yanlış, iyi-kötü, güzel-çirkin, zengin-fakir gibi. Bu liste daha da uzatılabilir…

Burnout, Türkçeye kısaca ‘tükenmişlik sendromu’ olarak tercüme edilmektedir. Tükenmişlik sendromu yaşayan kişiler kendilerini tükenmiş, boş ve güçsüz hissederler. Performans düştükçe duygusal tükenmişlik ve başarısızlık korkusu artar. Etkilenenler, başkalarının kendilerine yüklediği çok sayıda beklenti karşısında kendilerini tamamen bunalmış ve ezilmiş hissederler. Tükenmişlik sendromu tek başına bir hastalık değil, psikolojik veya psikosomatik bozuklukların gelişebileceği bir risk durumudur.

Günümüzde tükenmişlik sendromu yalnızca iş hayatında değil, özel yaşamda da sık karşılaşılan ve birçok insanın hayatında sürekli bir yük haline gelmiş bir sorundur. Gerek toplumsal gerekse bireysel hedeflerin baskısı, herkesin baş edebileceği bir yük değildir.

Human Flow – Institute for Better Liwing'in web sayfasındaşu çarpıcı ifadeye yer veriliyor: “Çoğu ruhsal sağlık sorununun ve rahatsızlığın kişinin kendinden uzaklaşma hissinden kaynaklandığını biliyor muydunuz? Ancak insan kendisiyle yeniden bağlantı kurduğunda, ruhu iyileşmeye ve yaşam enerjisini tekrar kazanmaya başlar.” 

Avrupa’da, özellikle Almanca konuşulan bölgelerde doğal ortamlarda kurulan Burnout klinikleri, ruhsal dengeyi tekrar kurmaya yönelik geniş bir terapi yelpazesi sunar. “Burnout” kelimesi Almanca “ausbrennen” fiilinden gelir ve “bir şeyin yanarak bitmesi” anlamındadır. Türkçedeki karşılığı olan “tükenmişlik” ise bireysel ve toplumsal deneyimden çok, doğrudan çeviri hissi uyandırır. Bu da, bizde henüz bu sorunla baş etmeye yönelik sistematik çözümlerin gelişmediğini düşündürmektedir. Türkiye’de ise benzer ürün ve hizmetleri sunan bir "Tükenmişlik Kliniğinin” varlığından şahsen haberdar değilim. 

Tükenmişliğin tam karşıtı olan bir diğer sendrom ise boreout - yani sıkılmışlık sendromudur. Bu sendrom, kişinin yeterince meşgul edilmediği ya da zorlanmadığı ortamlarda ortaya çıkar. Aşırıçalışmaktan değil, tam aksine yeterince çalışmamaktan kaynaklanan bir tür bitkinliktir. Kişi bulunduğu yerin “yanlış” olduğunu hisseder, zamanının boşa geçtiğine inanır.

Toplumun büyük bir kesimi için tükenmişlik ciddi bir tehdit oluştururken, sıkılmışlık sendromununtoplumun belki de daha büyük kesimini etkilediğini ve yaş ortalamasının daha geniş bir yelpazeye sahip olduğunu düşünüyorum.

İşte bu geniş yelpazede hem tükenmiş hem de sıkılmış bireylerin, turizm için büyük bir potansiyel oluşturduğunu öngörüyorum…