Bir zincirin dayanıklığı en zayıf halkasının direnci ile ölçülürmüş. İlk bakışta bir fizik kuralını tanımlayan bu cümle, toplumsal direncin sınırlarını ve bilinçli karşı çıkışı da simgeliyor.

Kartalkaya yangınının ardından,  Bolu’da Ağır Ceza Mahkemesinin kararı, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın,  bu yönetimin zayıf halkalarından biri olduğunu kamuoyuna göstermekle kalmadı. Son dönemde aşınan, adalet duygularının yeniden anımsanmasına da yol açtı. İktidarı desteklemeyen büyük çoğunluğa, “Bolu’da yargıçlar var” mesajını verdi. Kuşkusuz yangında kaybedilen canların unutulmaları, söz konusu olamaz. Ancak süreç içinde yaygınlaşan adil yargı kuşkularını ortadan kaldırdı. Kararın acıları biraz olsun dindireceği söylenebilir. Ancak yasa ve yönetmeliklere göre; Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın denetimden tam sorumlu olduğu ve Kartalkaya Oteli'nin yangına karşı alınan önlemler konusunda yeterince denetlenmediğini de kanıtladı.

Facianın yaşandığı tarihten iki hafta önce yapılan incelemede saptanan eksiklikler giderilene kadar, otelin kesinlikle kapatılması gerekirken, denetçilerin raporlarının içeriğine ilişkin Bolu özel İdaresinin de bilgilendirilmediği anlaşılıyor.

Kararın beklendiği günün sabahında, geride bırakmaya hazırlandığımız bu sezonun olağanüstü başarılı geçtiğini öne süren bazı haberler medyaya servis edildi. Bakan Sn. Ersoy’un Cumhuriyet tarihinde rastlanmadık yeni bir rekorun kırıldığı iddiası,  açıklamanın zamanlaması açısından “zincirin zayıf halkasını” göstermeye yetti.

Aslında turizm gelirleri ile ziyaretçi sayıları ve günlük ortalama harcamalara ilişkin basit bir incelemenin yapılması çok kolay. Kamuoyu ile paylaşılan  -deyim yerindeyse- hormonlu sayılar ile gerçek arasındaki fark hemen ortaya çıkıyor.

Bir örnek ile açıklamaya çalışalım. 

Bakanlık kaynaklarına  göre ülkemizdeki yatak sayıları 2024 sonu itibariyle, iki milyonu aşıyor (2.003.000). Bir önceki yıla göre; 200 binin üzerinde bir artış söz konusu. 

Öte yandan konaklama sektörünün 2024 yılı boyunca vergi usul kanuna göre tanımlanan ciroları 13,7 milyar USD. Basit bir hesaplama ile yatak sayısına böldüğümüzde, yatak başına yıllık gelir 6,839.74 USD, günlük gelir ise (6.839.74 USD / 365 gün) = 18,40 USD. 

Kuşkusuz bu tutarın sınıflandırılma ve yıl boyu çalışmayan tesislerin yatak kapasitelerini dikkate alarak irdelenmesi ve doluluk oranları ile ilişkilendirilmesi gerekiyor.

Çarpıcı nitelikte üzerinde durulması gereken başka veriler de var. Örneğin  BM - Dünya Turizm Örgütü'nün (WTO) ülkeye gelen, gecelemeli ziyaretçiler konusunda verdiği sayılar ile Bakanlığın açıkladıkları arasındaki önemli farkın altını çizelim. KTB verilerine göre; 2024 yılında 62,269,890 ziyaretçinin geldiği açıklanırken, WTO ‘ya göre bu sayı 56,700,000 kişi.

Şimdilik yapay başarı hikayelerini bir yana bırakarak, Kartalkaya yangını öncesinde, denetim görevini yapmayan Bakanlık görevlilerinin ayrılan dosyalarının ne zaman açılacağını bekleyelim.