Sultanahmet’in Beatnikler ve Hippiler için bir buluşma ve soluklanma noktası haline gelmesi, bu bölgeye farklı bir anlam kazandırmıştır. Hippiler açısından önemli görülen diğer merkezler arasında Tahran, Kabil, Hindistan ve Katmandu yer alsa da Sultanahmet’teki iki mekân, yalnızca Katmandu’daki Freak Street ve İsfahan’dakii Amir Kabil Hostel ile kıyaslanabilecek öneme sahipti. Çünkü Lale Lokantası (Pudding Shop) ve Yener’in Yeri (veya Restoranı), hippilerin dünyada benzeri zor bulunabilecek ölçüde önem verdikleri mekânlardı.

Aradan kırk-elli yıl geçmiş olmasına rağmen bu iki yerden biri olan Pudding Shop hâlâ tanınıyor ve hizmet vermeye devam ediyor. 1960 ve 1970’lerde buraya gelen hippilerin yıllar sonra İstanbul’a uğradıklarında Pudding Shop’u yeniden ziyaret etmeleri, bu mekânlara yükledikleri değerin bir göstergesidir.

Pudding Shop

Pudding Shop, esas adıyla Lale Lokantası (Lale Restaurant), Sultanahmet’in efsanevi hippi buluşma noktalarından biridir. Her ne kadar Yener’in Yeri de hippilere hizmet veren bir işletme olsa da, bu iki mekân arasında belirgin farklar vardı. Yener’in Yeri bir meyhane olup alkol servisi yaparken, Pudding Shop başlangıçta bir pastane olarak hizmet vermekteydi. Zaman içinde bira servisi verilmeye başlanmış olsa da pastane ürünleri, muhallebi ve kahvaltı servisinden hiç vazgeçilmedi. Daha sonra burası bir esnaf lokantasına dönüştü.

İki mekân arasındaki en temel farklardan biri ekonomik açıdandı. Yener’in Yeri daha çok düşük gelirli veya parasız hippilerin uğrak yeriyken, Pudding Shop orta ve hatta zaman zaman üst gelir grubundan hippilerin buluşma noktasıydı. Bir anlamda burada sosyo-ekonomik bir ayrışma da söz konusuydu.

Pudding Shop, hippilerin hafızasında yer etmiş nadir mekânlardan biridir. Burası, Kastamonu’nun Araç ilçesinden 1940’larda ailesiyle İstanbul’a göç eden Ahmet Çolpan ile oğulları İdris ve henüz 13 yaşında olan Namık Çolpan tarafından 1957’de küçük bir pastane olarak açıldı. Lale Pastanesi adıyla, Divanyolu Caddesi’nde altı numaradaki bu dükkân, Çolpan ailesinin şekerlemecilik geleneğini devam ettiriyordu. Ahmet Çolpan, ünlü şekerlemeci Ali Muhittin Hacı Bekir’de uzun yıllar çıraklık ve ustalık yapmıştı.

Günümüzde Pudding Shop’un bulunduğu yer ise ilk dükkân değildir. 1966’da ilk bina kamulaştırılınca Çolpan ailesi bugünkü yerine taşındı.

Namık Çolpan, 1957’den bu yana aynı işin içinde. Kardeşi İdris Çolpan 1998’de vefat etmiş, ancak oğulları işi sürdürmektedir. Namık Çolpan, çocuk yaşta başladığı meslek hayatına bugün hâlâ Pudding Shop’ta devam ediyor; ilerleyen yaşından dolayı yalnızca kasada görev alıyor.

1970’lere kadar Lale Pastanesi adıyla hizmet veren işletmenin adı, hippilerin telaffuzda zorlanması üzerine değiştirildi. Namık Çolpan o dönemi şöyle anlatıyor:

“1970’li yıllarda turistler, özellikle hippiler, ‘Lale Pastanesi’ adını söyleyemiyorlardı. Bizimle yakın ilişkileri vardı. Dediler ki, ‘Bu isim zor, biz koyabilir miyiz?’ Biz de kabul ettik. Pastane olduğumuz için ve muhallebi de sunduğumuzdan, ‘Pudding Shop’ olsun dediler. Böylece isim değişti.”

İlk yıllarda yalnızca pastane ürünleri sunulurken, zamanla kahvaltı, nescafe, hatta tencere yemekleri de menüye eklendi. 1966’dan itibaren bira servisi de başladı.

Pudding Shop’un popüler olmasındaki en önemli neden, Sultanahmet’te hippilere hitap eden mekânların azlığıydı. Pasta, muhallebi ve çay servisi, sonrasında kahve ve nescafe eklenmesiyle burası hippilerin gözde mekânı haline geldi.

Mekânın konumu da avantajlıydı. Sultanahmet Meydanı’na hâkim bir noktada, ana cadde üzerinde yer alıyordu. Bugün tramvay geçen Divanyolu Caddesi o yıllarda motorlu taşıtlara açıktı. İki katlı olan dükkânın üst katı, o dönemde de çeşitli amaçlarla kullanılıyordu.

Pudding Shop’un hippiler için buluşma noktası haline gelmesi, burada bir ilan panosunun doğmasına yol açtı. O dönemde iletişim imkânlarının sınırlı olduğu düşünüldüğünde, bu pano çok önemli bir işlev üstlenmişti. Kasım Zoto, panoyu şöyle anlatıyor:

“Neredeyse ikiye bir buçuk metre boyutunda bir pano vardı. Herkes mesajını oraya bırakırdı. ‘Uçak biletimi satıyorum’, ‘tren biletim var’, ‘şu tarihler arasında İstanbul’dayım’, ‘beni şu adreste bulabilirsiniz’ gibi notlar yazılırdı. İnsanlar, ‘ayın yedisiyle 14’ü arası saat beşte Pudding Shop’tayım’ diye haberleşirdi. Gerçek anlamda bir meeting point’ti.”

1957’den bu yana aynı aile tarafından işletilen Pudding Shop, bugün hâlâ hizmet vermektedir. Dünyada hippilerin hafızasında yer etmiş sayılı mekânlardan biri olan bu lokanta, aradan yıllar geçse de İstanbul’a gelen eski hippilerin uğramadan geçemediği bir adres olmaya devam etmektedir.

Yararlanılan kaynaklar:Çolpan, N. (1946). Ortaokul. Araç, Kastamonu. 27 Kasım 2014 ta­rihli görüşme. (Görüşen: Nazmi Kozak); Zoto, K. (1950). Lisans. İstanbul. 12 Ağustos 2014 tarihli görüşme. (Görüşen: Nazmi Kozak).

Not: Bu yazının tam metni için bkz.: Kozak, N. (2018). Hippiler. İçinde; (Kozak, N. Editör), Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm: Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler. İstanbul: Yıkılmazlar Matbaası.

(HAFTAYA: YENER’İN YERİ)