Piyasanın gelişimini önceden kestirmek bütün sektörler açısından pek kolay değildir. Turizm hareketleri açısından ise durum  daha da güçtür diyebiliriz. Turizmciler bir yıl sonrasını önceden tasarlarlar. Geçmiş sezonlardaki gelişmeleri  gözden geçirirler. Konaklama sektörü başta ağırlıkla dış talep eğilimine göre beklentilerini belirlerler. Erken rezervasyon süreci gösterge sayılabilir. Gelişmeler, önümüzdeki sezonun geride bıraktığımız2024 sezonundan farklı geçebileceğini gösteriyor. Ancak olumlu olmayacağını şimdiden tahmin etmek zor değil.

Olumsuzluğun dışımızdaki gelişmelerden kaynaklanan yanı kuşkusuz var.

Önce dışarıdan başlayalım.

Rusya ile Ukrayna arasında 3. yılına giren savaşın, Türkiye’nin tatil pazarındaki en önemli alıcısının ekonomisine getirdiği yük, olumsuzluğun nedenlerden biri.  Ekonomideki dengelerin bozulmasıyla artan fiyatların, Rus tatilcilerin yurtdışına gidişlerini etkileme olasılığı giderek artıyor. Bu süreçte Rusya’da yönetimin iç pazarı güçlendirme çabalarına verdiği destek de gözlerden kaçırılmamalı.

Türkiye’nin ikinci sıradaki alıcısı Alman pazarı için henüz çok erken olmakla birlikte, önceki sezona oranla kayda değer artış bir yana, beklentilerin aksine düşüş yaşanması sürpriz sayılmamalı.

Üçüncü sıradaki İngiltere pazarı için de ekonomik gelişmelerin beklentileri aşağı çekeceğini söyleyebiliriz.

Rusya dışında Alman ve İngiltere pazarlarını etkileyecek, başka bir olumsuzluk da Türkiye’nin izlemeyi ısrarla sürdürdüğü düşük kur politikasıdır. Ülke içinde artan girdilerin maliyetlerinin -“Türk Lirası” cinsinden- olağanüstü artışına karşın, kurların baskılanması yüzünden, rakiplerimize oranla özellikle geçmiş yıllarla kıyaslandığında, fiyatlar hızla yükselmektedir. Somut örnek vermek gerekirse, savaşan iki ülkenin, Rusya ve Ukrayna’nın  enflasyon oranları Türkiye’deki gerçek enflasyonun yarısından daha azdır.

Son dönemde yurtdışındaki operatörler ve konaklama kuruluşları üzerindeki fiyat düşürme baskısının, kar oranları düşük işletmelerin sağlayacakları indirimlerle karşılanması çok güçtür.

Rus pazarını daha az etkileyecek ancak özellikle başta Almanya olmak üzere AB basınında yer alan, günlük Türkiye haberleri de ülkemize yönelik potansiyel talebi yok ederken, rezervasyonlarda düşüşe neden olmaktadır.

Dış basında sürekli hale gelen olumsuz Türkiye haberleri, kişisel hak ve özgürlüklerine düşkün, evrensel hukuk kurallarına bağlı siyasal yaşamlarını, uzun mücadelelerle kazanmış demokratik ülkelerde, tatilcilerin kararlarını etkilemektedir.

İç pazarda ise yanlış ekonomi politikasının kaçınılmaz sonucu olarak karşımıza çıkan yoksulluk, genelde orta gelir grubundan oluşan tatilcileri de olumsuz yönde etkilemektedir.

Tatil ve kültür gezilerini bir yana bırakalım.

Başta İstanbul, büyük kentlerde evleri dışında yiyecek-içecek tüketimi amacıyla bu tür iş yerlerine gidenlerin, sayılarında da önemli oranda azalma gözlenmektedir.

Gelir dağılımında bozulan denge kitleselleşen tepkilere yol açarken, eleştirileri kolluk gücüyle bastırıma girişimleri sırasında yaşananlar, tutuklamalar dolaylı olarak iç turizmi de etkileyecektir.