Türk Alman ilişkilerinin 100 yılı nedeniyle, Almanya Cumhurbaşkanı Sayın Steinmeier’in Türkiye ziyaretinde, yanında hediye olarak getirdiği 60 kilogram DÖNER, çok geniş tartışıldı ve hatta “diplomatik sorun” haline geldi.

Döner üzerine bir hayli yazı yazdım. 

Bu yazıların ağırlık noktası dönerin Türkiye Gastronomisi’ndeki yeri ve  tanıtımındaki gücü, oluşan imajı üzerineydi.

İtalyan mutfağındaki Pizza ile Dönerin gücünü karşılaştırdığımda, İtalya’da dönerin, pizza satışlarını engellediği için İtalya’nın çeşitli bölgelerinde, yasaklanma haberi yayınlanmıştı.

Çinli turistler ile yapılan ankette, dönerin bir Alman yemeği olduğu sonucu çıkmıştı. Bununla birlikte dünyada bir “Alman Döneri” gerçeğini yazmıştım. Dubai’den İspanya’nın ünlü turistik adalarına kadar “Alman Döneri” ün yaptığını yayıldığını ve müthiş bir üretim ağına sahip olduğunu yazmıştım. Üstelik bu tarz bir sunum( Ekmek arası dönere ketchup, mayonez, salata çeşitleri, turşu, yoğurt,  domates, patates gibi akla hayale gelmez malzemeler  konuyor) hiç tutmayacağını düşündüğüm dönerin vatanı İstanbul’da, Antalya’da şubeler açıp satışa devam ediyor. Almanya’da en son yaşadığım lahmacun arasına döner ve ek malzemelerin de yeni bir trend olduğunu belirtmiştim.

En büyük eleştirim de, dönerin bir “streetfood” “imbiis” yapısından kurtulup, Türkiye gastronomisini temsil edecek

restoranlara geçememesiydi. Kuşkusuz bu bir hayaldi çünkü bir gerçeği unutuyorduk; döner bu yapısı ile Almanya’da özellikle gençlerin ve dar gelirli kesimin doyum olarak tercih ettiği bir öğündü. Hatta “Döner macht schöner” Döner güzelleştirir gibi yaygın bir slogan da gençler arasında üretilmişti.

Bu gerçeği en son yaşanan ekonomik krizde Alman Başbakanı Sayın Scholz’a tv kanalında gençlerin sorduğu “Döner yine ne zaman 3,5 avro olacak?” sorusuyla anladık. Çünkü döner aşırı pahalanarak fiyatı 7,5-8 avroya ulaştı. Bunun üzerine döner hangi şehirde kaç avroya satılıyor diye medyada yayınlar yapıldı. Daha önce “Alman Döneri” için benim yazdığım “Herşey dahil Büfesi” içindeki sebzeler nedeniyle de “sağlıklı öğün” ifadesine benzer yorumlar da yayınlandı. Bu günlerde Alman ARD TV de yayınlanan ve çok kültürlülüğün işlendiği bir gençlik dizisine döner bir rep şarkısına dönüştü ve sosyal medyada çok izleniyor.

Alman Gastronomi Akademisi Yönetim Kurulu Başkanı Hans Günter Platz ile Almanya’nın en ciddi dergilerinden Der Spiegel’deki söyleşisinde “Geçen yıllarda döner çok sevilen körili sosis satışlarını geçti, acaba Alman Mutfağı ölüyor mu?” diye soruldu. Bunun üzerine yazdığım yazının başlığı “Alman Mutfağının katili döner mi?” hayli ilginç bulunmuştu.

Şimdi gelelim Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier’in Türkiye ziyaretinde yanında getirdiği ve tartışmalara neden olan DÖNER algısına. Sayın Merkel tarafından başlatılan ve diğer muhalefet politikacıların sıklıkla kullandığı Almanya’da yaşayan Türk kökenlilere her seçim öncesi yapılan sempati imajlı dönerci ziyaretleri unutulmadı. Sayın Cumhurbaşkanı Steinmeier tarafından 60 kilo dönerin Türkiye ziyaretinde Almanya’dan getirilmesi ve sempati olarak kullanılması pek anlaşılamadı. 30 Ekim 1961 tarihli Türkiye Almanya arasında imzalanan işgücü anlaşmasının 63.yılındaki bu ziyarette Almanya’daki Türk Varlığı, DÖNER ile neden simgelendi? Türkiye’den Almanya’ya göçte en güçlü simge döner midir, yoksa insan mı? Almanya parlamentosundaki, iş ve bilim dünyasındaki Türk kökenli insan gücü daha anlamlı bir imaj değil mi?

 Gelelim benim çıkardığım sonuca; Türkiye imajını yıllarca oluşturmak için yazboz tahtasına döndüren Kültür ve Turizm Bakanlığı ve birkaç yıldır da turizm sektöründen topladığı milyon dolarlara sahip bütçesi ile TGA bakalım bu işe ne diyecek.

https://www.turizmgazetesi. com/yazi/donerden-vegan- çiğkofteye/3532

https://www.turizmgazetesi. com/yazi/alman-mutfaginin- katili-doner-mi/3836

https://www.sabah.com.tr/ akdeniz/2013/03/26/nizamettin- sen-mutfakta-kim-var