Bu yazının başlığında iklim terapisini okuyanların ‘böyle bir şey de var mıdır?’ şeklinde düşündüklerini duyar gibiyim…

Hikayemize şöyle başlayalım müsaade ederseniz… 

Batı toplumu (Avrupa) önce tarım toplumu, sonra sanayi toplumu, şimdi de hizmet (bilgi) toplumu olma süreçlerini sırasıyla yaşamıştır/yaşamaktadır. Bu toplumsal süreçler, ekonomik temelli olmakla birlikte insanların boş zaman davranışlarını da etkilemiş ve belirlemiştir. İnsanların tatil yaptığında daha verimli çalıştıklarının anlaşılmasıyla da turizm endüstrisi hızlı bir şekilde gelişmiştir. Sanayi toplumunda çalışan bireylerin rahatsızlıklarının tedavisi için ise yaygın bir şekilde, hem suya hem de havaya (iklim) dayalı kür merkezleri kurulmuştur. Bu merkezlerde su ve iklim uygulamaları, hem birlikte hem de ayrı ayrı sunulmuştur/sunulmaktadır.

Enteresan olan ise Almanya’da 2000 yılında gerçekleştirilen büyük sağlık reformundan bu yana, "kür" teriminin artık tıbbi tedaviler alanında kullanılmamasıdır. Bunu da endüstri toplumundan hizmet toplumuna geçişin bir işareti olarak görmek mümkündür. Almanlar kür yerine artık kısaca “reha” (rehabilitation) kullanmayı tercih etmektedir. Rehabilitasyon[1] (Latince rehabilitatio, "yenile(n)me") genel olarak bireyin iş ve yaşama yeniden entegrasyonu ve (özellikle sigorta hukuku kapsamında) tıbbi yenilenme, mesleki açıdan yeniden yeterli duruma gelme ve sosyal olarak yeniden uyum için uygulanan bakım ve eğitimleri kapsamaktadır.

Toplumsal değişim ile birlikte kürden “reha”ya geçen Alman toplumunun, hastalık anlayışından da sağlık yaklaşımına geçtiği söylenebilir. Sağlık reformundan önce kendini hastalık sigortası şeklinde tanımlayan AOK (Allgemeine Ortskrankenkassen) gibi kurumlar, artık sağlık sigortası olarak adlandırmaya gitmişlerdir. 

İklim kürü şeklinde de kullanılan/bilinen iklim terapisi, doğal bir terapidir ve bilimsel olarak tanınan doğal şifa yöntemlerinden biridir. İklim terapisinde, doğal iklim çevre unsurları, yumuşak veya uyarıcı bir şeklinde kullanılır. Bu terapi şekli Almanya'da birçok farklı iklim kür beldelerinde, sahil (banyolarında) beldelerinde ve deniz kenarındaki şifa banyolarında[2] uygulanmaktadır. İklim terapisi şu şekillerde karşımıza çıkmaktadır:

Deniz kenarı (Talassoterapi): Sodyum klorürce zengin havanın solunması,  sakinleştirici bir etkiye sahiptir. Ayrıca ciltte tahriş edici etkisi ile kan dolaşımını hızlandırır, metabolizmayı uyarır ve UV ışını ile D vitamini alımını kolaylaştırır.

Orman ve tepelik alanlar: Yaz mevsiminde temiz hava rahatlatıcı, hafif ve az tahriş edici etkiye sahiptir.

Yüksek dağlar: Düşük hava basıncı, düşük nem, hava temizliği ve yoğun UV ışınları ile yenileyici etkisi vardır.

Ülkemize geldiğimizde ise iklim terapisinin; klimaterapi, iklim kürü, iklim tedavisi kavramlarıyla tıp alanında karşımıza çıktığını görmekteyiz. Bazı tıp fakültelerimizin bünyesinde Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalları bulunmaktadır. İklim terapisi bir tıbbi web sayfasında şu şekilde tanımlanmaktadır: “İskelet sistemi  ve kas hastalıklarının iyileştirilmesi için ozon, oksijen ve güneş ışınlarından yardım alınması anlamına gelir. Güneş ışını kemik dokusunun güçlenmesine yardımcı olurken, ozon ve oksijen gazları hücre yenilenmesini hızlandırarak iyileşmeyi mümkün kılar.” 

Tıp alanındaki bu tedavi yöntemlerine bir de Almanya’daki uygulamaları ekledik mi, müthiş bir fırsat olmaz mı sizce de?… Toplum sağlığını artırmak, bölgesel (kırsal) kalkınmaya katkıda bulunmak, doğayı koruyarak-kullanmak vb. Hem de tüm bunların sağlık turizmi ile yapıldığını bir düşünelim…

[1] Türkiye’de rehabilitasyon kavramı, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri şeklinde karşımıza çıkmaktadır. 

[2] Almancada “Bad” hem banyo hem de bizdeki kaplıca anlamına gelmektedir. Türkçede kullanılan kaplıcada, (kapalı + ılıca) termal suyun bulunması gerekmektedir. Deniz suyu ile şifa amaçlı yapılan banyolara ve bunların yapıldığı tesislere verilen genel bir ad, bildiğim kadarıyla Türkçede henüz bulunmamaktadır.